Ορισμός
Ο παγκρεατικός καρκίνος είναι ένας κακοήθης όγκος που αναπτύσσεται στο πάγκρεας, συνήθως στον εξωκρινή του τμήμα, και συγκεκριμένα στους πόρους του. Είναι ένας από τους πιο επιθετικούς καρκίνους, συχνά διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο.
Παθογένεση
Η ανάπτυξη του παγκρεατικού καρκίνου συνδέεται με γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες:
- Παράγοντες κινδύνου: Το αλκοόλ, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η χρόνια παγκρεατίτιδα και ο σακχαρώδης διαβήτης.
- Γενετική προδιάθεση: Οικογενειακό ιστορικό και κληρονομικά σύνδρομα όπως το σύνδρομο Lynch και οι BRCA μεταλλάξεις.
Η φλεγμονή και η κυτταρική βλάβη οδηγούν σε μεταλλάξεις που προάγουν την καρκινογένεση.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με:
- Απεικονιστικές εξετάσεις: Υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία και ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα για ανίχνευση όγκων.
- Εργαστηριακές εξετάσεις: Αυξημένα επίπεδα CA 19-9 στο αίμα, αν και δεν είναι ειδικός δείκτης.
- Βιοψία: Λήψη ιστού μέσω ενδοσκοπικής καθοδήγησης για επιβεβαίωση της διάγνωσης.
Θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο του καρκίνου:
- Χειρουργική αφαίρεση: Η παγκρεατεκτομή είναι η θεραπεία εκλογής για εντοπισμένη νόσο.
- Χημειοθεραπεία: Χρησιμοποιείται προεγχειρητικά (νεοεπικουρικά) ή μετά τη χειρουργική επέμβαση, καθώς και για προχωρημένα στάδια.
- Ακτινοθεραπεία: Συχνά συνδυάζεται με χημειοθεραπεία σε ανεγχείρητες περιπτώσεις.
- Στοχευμένες και ανοσοθεραπείες: Ενδείκνυνται σε περιπτώσεις με συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις.
Πρόληψη
Η πρόληψη περιλαμβάνει:
- Διακοπή του καπνίσματος.
- Έλεγχο του σωματικού βάρους και του σακχαρώδη διαβήτη.
- Τακτικός έλεγχος σε άτομα υψηλού κινδύνου, ειδικά με οικογενειακό ιστορικό.
Ο παγκρεατικός καρκίνος είναι δύσκολος στη διάγνωση στα πρώιμα στάδια. Η έγκαιρη ανίχνευση, η εξατομικευμένη θεραπεία και η ολιστική υποστήριξη είναι καθοριστικές για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της επιβίωσης.