Ορισμός
Ο καρκίνος των χοληφόρων (χολαγγειοκαρκίνωμα) είναι ένας σπάνιος κακοήθης όγκος που αναπτύσσεται στους χοληφόρους πόρους. Διακρίνεται σε ενδοηπατικό (μέσα στο ήπαρ) και εξωηπατικό (εκτός του ήπατος) ανάλογα με τη θέση εμφάνισής του.
Παθογένεση
Η ανάπτυξη του καρκίνου των χοληφόρων συνδέεται με:
- Χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις: Όπως η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα (PSC).
- Παρασιτικές λοιμώξεις: Ορισμένα παράσιτα του ήπατος (π.χ. Opisthorchis viverrini).
- Άλλοι παράγοντες: Χρόνια λιθίαση των χοληφόρων, έκθεση σε τοξικές ουσίες και γενετικές μεταλλάξεις.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται μέσω:
- Απεικονιστικών μεθόδων: Υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, MRCP (μαγνητική χολαγγειογραφία) για την αναγνώριση της βλάβης.
- Εργαστηριακές εξετάσεις: Αυξημένοι χολοστατικοί δείκτες (χολερυθρίνη, ALP, GGT) και καρκινικοί δείκτες όπως το CA 19-9.
- Βιοψία ή κυτταρολογική εξέταση: Επιβεβαιώνουν τη διάγνωση.
Θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από τη θέση και το στάδιο του όγκου:
- Χειρουργική αφαίρεση: Είναι η μόνη θεραπευτική επιλογή για πλήρη ίαση, εφόσον η νόσος είναι εντοπισμένη.
- Ηπατική μεταμόσχευση: Ενδείκνυται σε ασθενείς με επιλεγμένα εξωηπατικά χολαγγειοκαρκινώματα στα πλαίσια κλινικών μελετών.
- Συμπληρωματική θεραπεία: Χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία σε ανεγχείρητες περιπτώσεις ή για μείωση του κινδύνου υποτροπής.
- Στοχευμένες θεραπείες: Χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις με συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις.
Πρόληψη
Η πρόληψη περιλαμβάνει:
- Θεραπεία παρασιτικών λοιμώξεων.
- Διαχείριση χρόνιων παθήσεων όπως η PSC.
- Αποφυγή τοξικών παραγόντων και περιοδικό έλεγχο σε άτομα υψηλού κινδύνου.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι δύσκολη λόγω της απουσίας πρώιμων συμπτωμάτων, αλλά καθοριστική για τη βελτίωση της επιβίωσης. Σε προχωρημένα στάδια, η θεραπεία στοχεύει στη διαχείριση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.